2023 Kahramanmaraş depremi veya Asrın felaketi, tarihinde merkezli meydana gelen ve Türkiye‘nin Güneydoğu ve Akdeniz’in doğusundaki illerinin yanı sıra Kuzey Suriye’yi de etkileyen depremlere verilen isimdir.
| Tarih | 6 Şubat 2023 |
| Etkilenen iller | Kahramanmaraş Malatya Gaziantep Hatay Şanlıurfa Adana Osmaniye Kilis Diyarbakır Elazığ |
| Ölü sayısı | 48.448 |
| Yaralı sayısı | 90.000+ |
| Yıkılan bina sayısı | 12141 |
Yakın bir geçmişte Türk jeolog ve deprem bilimci Naci Görür, Güneydoğu Anadolu Fay Hattı’nın çok uzun bir süredir suskun olduğunu ve bu bölgede büyük bir deprem beklediklerini ifade etmişti. İlki Kahramanmaraş‘ın Pazarcık ilçesi, ikincisi ise Elbistan merkezli olmak üzere 6-7 Şubat 2023 tarihlerinde iki sarsıcı deprem meydana geldi. 50 bine yakın insan hayatını kaybetti ve en az 100 binden fazla insan yaralandı. Depremin vurduğu 10 ilde 6 Mayıs 2023 tarihine kadar üç aylık OHAL ilan edildi.1Kahramanmaraş’ta 7,7 ve 7,6 büyüklüğünde deprem En az 1 milyon kişi yaşadıkları şehirleri terk etmek zorunda kaldı.
/cloudfront-us-east-2.images.arcpublishing.com/reuters/MBEDECERCFMRBA3NG7LUQP5VCI.jpg)
/cloudfront-us-east-2.images.arcpublishing.com/reuters/3LGDAIWDDFNTFJUPOP6YAOEJVA.jpg)
- Kurtarma ekipleri: AFAD, Emniyet Genel Müdürlüğü, Türk Silahlı Kuvvetleri, Gönüllüler, Uluslararası Kurtarma Ekipleri
- Yerli arama kurtarma personel sayısı: 35.600
- Yabancı arama kurtarma personel sayısı: 9.401
- İş makineleri: 12.000
Arkaplan
2019’da AFAD’ın oluşturduğu İl Afet Risk Azaltma Planı (İRAP) için tüm belediyelere ödev verildi. İzmir, Eskişehir, İstanbul ve Antalya bu konuda çalışmalara başladı. Ancak diğer illerin belediyelerinden büyük oranda sonuç alınmadı.İRAP sayesinde üniversiteler, yerel belediyeler, STK’lar ve meslek odalarına görevler verildi.Telefonlar susmuyor, depremin ardından talep arttı! 100 bin liralık test
Haziran 2020’de yayınladığı bir makalede Türk akademisyen Ali Utku Şahin, Hatay’da 7,5 büyüklüğünde bir depremde ilçelerde bulunan 304.923 binanın hasar göreceğini öngördü.Şahin, A. U. (2020). Afet Yönetimi ve Planlaması Perspektifinden Türkiye Afet Müdahale Planının Değerlendirilmesi . Resilience , 4 (1) , 129-158 . DOI: 10.32569/resilience.638838
Gelişmeler
Depremin ardından afet bölgesine, AFAD ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından toplam 1 milyar 639 milyon 774 bin 16 lira acil durum ödeneği gönderildi.2Deprem bölgesinde 50 bin 818 AFAD aile yaşam çadırının kurulumu tamamlandı Depremden etkilenen illere toplamda 79 bin 110 arama ve kurtarma personeli görevlendirildi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, Kahramanmaraş merkezli depremlerde Türkiye genelinde 12 bin 141 bina ve 66 bin 58 bağımsız bölümün yıkık veya ağır hasarlı olduğunu tespit ettiklerini açıkladı.3Bakan Kurum: 10 ilimizde eş zamanlı olarak Cumhuriyet tarihinin en büyük afet konut seferberliğini başlatacağız
77 ülkeden toplamda 9.401 kurtarma ekibi, arama faaliyetlerine destek vermek için bölgeye geldi. 99 ülke Türkiye’ye yardım teklifinde bulundu.4Death toll in powerful earthquakes in Türkiye surpasses 31,000
13 Şubat 2023’te depremler sonucunda ağır hasar gören ve kullanılamaz hale gelen Hatay Havalimanı, ekiplerin aralıksız onarım çalışmalarının ardından yeniden hizmete açıldı.5Hatay Havalimanı hizmet vermeye başladı! THY’den ücretsiz uçuş için yeni uygulama
Uluslararası tutumlar
Cumhurbaşkanı Erdoğan, deprem sonrası kendisini 18 devlet ve hükümet başkanın aradığını ve yardım teklifi ilettiğini, bununla birlikte 70 ülke ve 14 uluslararası kuruluştan yardım teklifi aldıklarını açıkladı.
USAid yöneticisi Samantha Power, ABD’nin Türkiye ve kuzeybatı Suriye’de depremin ardından afet müdahale uzmanlarından oluşan bir ekip görevlendirdiğini söyledi.
AB Konseyi Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği’nin İsveç başkanlığının Türkiye ve Suriye’deki depreme yanıt olarak AB destek önlemlerini koordine etmek için entegre siyasi kriz müdahalesini (IPCR) etkinleştirdiğini söyledi.
AB Konseyi Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği’nin İsveç başkanlığının Türkiye ve Suriye’deki depreme yanıt olarak AB destek önlemlerini koordine etmek için entegre siyasi kriz müdahalesini (IPCR) etkinleştirdiğini söyledi.
Etkileri
Depremin üçüncü gününde BİST 100 endeksi yüzde 10’lara varan düşüş kaydetti ve 4 binlere geriledi. Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce ve ekonomi profesörü Özgür Demirtaş, Twitter hesaplarından Borsa’nın kapatılması yönünde çağrıda bulundu.6“Muharrem İnce, Twitter’da: “Meclis kapalı, yollar kapalı…” https://twitter.com/vekilince/status/1623038340080537646 Öğle saatlerine doğru borsada işlemlerin durdurulduğu açıklandı.7Borsada işlemler durduruldu 13 Şubat 2023’te CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu Sermaye Piyasası Kurulu’nun merkez binasını ziyaret etti ve SPK Başkanı İbrahim Ömer Gönül’ü istifaya davet etti.8Ömer Topsakal Twitter’da: “Genel Başkanımız, soyulan küçük yatırımcılar için SPK’ya geldi…” https://twitter.com/omertopsakal/status/1625089269852254208
13 Şubat 2023’te Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, depremlerden etkilenen 10 ilde 41 bin 791 bina için yıkık, acil yıkılacak veya ağır hasarlı tespiti yapıldığını bildirdi.9Bakan Kurum: Depremlerden etkilenen 10 ilde 41 bin 791 bina için yıkık, acil yıkılacak veya ağır hasarlı tespiti yapıldı
20 Mart 2023’te Cumhurbaşkanı Erdoğan, depremlerin maliyetinin 104 milyar doları aşacağını öngördüklerini, hiçbir devletin yardım olmaksızın bu maliyetleri karşılamayacağını ifade etti.10“Cumhurbaşkanı Erdoğan: Bu zor günlerde tüm dostlarımızın sergilediği
dayanışmayı asla unutmayacağız.” 20 Mart 2023, Bağlantı: https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskani-erdogan-bu-zor-gunlerde-tum-dostlarimizin-sergiledigi-dayanismayi-asla-unutmayacagiz/2850680. Erişim tarihi: 20 Mart 2023.
| İl | Yıkılan binalar | Ölü | Yaralı |
|---|---|---|---|
| Kahramanmaraş | veri yok | 5.326 | 5.000 |
| Gaziantep | veri yok | 3.729 | 15.010 |
| Hatay | veri yok | 1.647 | 6.200 |
| Malatya | veri yok | 201 | 4.900 |
| Adıyaman | 5.000 | 896 | 400 |
| Adana | veri yok | 167 | 3.993 |
| Osmaniye | veri yok | 502 | 2.173 |
| Şanlıurfa | veri yok | 127 | 2.551 |
| Diyarbakır | veri yok | 120 | 854 |
| Kilis | veri yok | 22 | 518 |
| Elazığ | veri yok | 5 | 379 |
Yardımlar
Dünya Bankası, Kahramanmaraş merkezli 10 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin ardından Türkiye için 1 milyar 780 milyon dolarlık kaynak sağlanacağını duyurdu.11Dünya Bankasından “asrın felaketi” sonrası Türkiye’ye 1,78 milyar dolarlık destek https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/dunya-bankasindan-asrin-felaketi-sonrasi-turkiyeye-1-78-milyar-dolarlik-destek/2813763 Teknoloji firması Baykar, ilk dört gün içerisinde AFAD’a 655 milyon 771 bin 721 TL yardımda bulunduğunu açıkladı.12Selçuk Bayraktar Twitter’da: “Bugün merhum babamız Özdemir Bayraktar ve annemiz Canan Bayraktar adına AFAD’a…” https://twitter.com/Selcuk/status/1623665359659192321
İngiltere’de Suriye ve Türkiye’de meydana gelen depremler için 60 milyon £ yardım toplandı.13Hepsi Türkiye’ye! 70 yıl önceki savaşı unutmadılar
Depremden sonra yaşanan gelişmeler
21 Şubat 2023’te Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, önlerindeki iki ay içerisinde 18 bin 544’ü Gaziantep‘te olmak üzere Türkiye genelinde toplamda 200 bin konutun inşasına başlayacaklarını açıkladı.
25 Şubat 2023’te Fenerbahçe’nin Konyaspor’u 4-0 mağlup ettiği karşılaşmada tribünler siyasi sloganlarda bulunarak hükümeti istifaya davet etti. Kayserispor ve Konyaspor, söz konusu sloganlara taraf olmadıklarını belirten açıklamada bulundular. Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli, bütün kulüp başkanlarının müsabakaların ya seyircisiz ya da gerekli tedbirlerin alınarak oynanması hususunda acil ve gerekli adımları atmalarının kaçınılmaz bir görev olduğunu belirtti.14Devlet Bahçeli Twitter’da: “Bütün kulüp başkanlarının müsabakaların ya seyircisiz ya da gerekli tedbirlerin alınarak oynanması…” https://twitter.com/dbdevletbahceli/status/1629875719193993230 26 Şubat 2023’te oynanan Beşiktaş – Antalyaspor karşılaşmasının 4:17 dakikasında tribünlerdeki taraftarlar sahaya oyuncak fırlattı.
